หนังญี่ปุ่นอีกเรื่องที่เข้าฉายในไทยช่วงนี้ สร้างจากเรื่องจริงของ “ทาเอะ ฮิโตโตะ” (ฮารุกะ คินามิ) และ “โย ฮิโตโตะ” (อิซูมิ ฟูจิโมโตะ) 2 พี่น้องที่เดินทางกลับมายังบ้านเก่า และได้พบสมุดบันทึกสูตรอาหารที่แม่ของพวกเธอ “คาซูเอดะ ฮิโตโตะ” ได้เก็บไว้ นำไปสู่การย้อนความทรงจำเมื่อครั้งที่แม่ยังมีชีวิตอยู่
หนังแนว Food Porn ของญี่ปุ่นมีอยู่หลายเรื่อง แต่เรื่องนี้อาจถือว่าพิเศษหน่อยก็ได้ เพราะไม่ได้กล่าวถึงอาหารญี่ปุ่นเท่าไหร่ เมนูหลักในเรื่องคือ “อาหารไต้หวัน” เนื่องจากพ่อของทาเอะกับโยนั่นเป็นชาวไต้หวัน และแม่ของเธอก็ย้ายไปอยู่กับพ่อที่ไต้หวันเป็นเวลาหลายปี จนเจนจัดในอาหารไต้หวัน แม้ตอนหลังจะย้ายกลับมายังญี่ปุ่น แต่ก็ยังคงทำอาหารไต้หวันให้กับลูกๆ ของเธออยู่เสมอ
ใครอยากไปเสพอาหารให้ท้องร้องเล่นๆ ก็น่าจะพึงพอใจอยู่ เพราะ “What’s for Dinner, Mom?” นั้นถ่ายทอดภาพอาหารออกมาได้อย่างน่าเอร็ดอร่อยเหลือเกิน โดยเฉพาะ “บ๊ะจ่าง” กับ “ขาหมูคากิ” ที่ถือเป็นจานเด็ดของเรื่อง กระนั้น ถึงจะเสิร์ฟอาหารไต้หวันเป็นหลัก แต่ยังไงนี่ก็คือหนังญี่ปุ่น การดำเนินเรื่องก็ยังเป็นสไตล์ญี่ปุ่นอยู่ คือเน้นความเรื่อยๆ มาเรียงๆ ให้เราซึมซับกับบรรยากาศและอารมณ์ความรู้สึก เพียงแต่เรื่องนี้เหมือนจะเรื่อยๆ มาเรียงๆ มากจนอีดไปหน่อย จนหลายช่วงอาจชวนหลับใหลได้เลยทีเดียว
อีกอย่างถึงอาหารในเรื่องจะดูน่าอร่อย แต่ยังรู้สึกว่าหนังยังไม่สามารถเชื่อมโยงอาหารที่ทำเข้าสู่แก่นหลังของเรื่องที่อยากจะสื่อสารได้เท่าที่ควร ซึ่งมันเป็นเรื่องสำคัญของหนังแนว Food Porn เลยละ เหมือนตัวหนังเองก็ยังไม่แน่ใจว่าจะไปทางไหนดี ด้านหนึ่งก็เหมือนจะเน้นมุมมองของลูกสาวที่ต้องการลบความรู้สึกผิดที่มีต่อแม่ แต่ขณะเดียวกันก็อยากจะนำเสนอมุมมองของแม่ ที่ชีวิตเปลี่ยนจากพนักงานโรงแรมธรรมดาๆ ไปเป็นแม่บ้านไต้หวัน และกลับมาเป็นคุณแม่เลี้ยงเดี่ยวที่ญี่ปุ่นอีกครั้ง ซึ่งในมุมนี้ “อาหารไต้หวัน” เป็นเสมือนเครื่องมือในการปรับตัวของแม่ให้เข้ากับสังคมไต้หวันอย่างสมบูรณ์ จริงๆ หนังแอบหยอดประเด็น “การเป็นคนนอก” ไว้พอควร ทั้งคนญี่ปุ่นที่ต้องมาอยู่ในครอบครัวไต้หวัน คนไต้หวันที่อยากเป็นคนญี่ปุ่นจนเข้ากับครอบครัวไม่ได้ หรือเด็กที่เติบโตมาในฐานะลูกครึ่ง แต่ตัวหนังก็เหมือนไม่ได้เน้นเรื่องนี้จริงๆ เท่าไหร่
ที่น่าสนใจคือหนังแอบมีประเด็นเรื่องความสัมพันธ์ระหว่างญี่ปุ่นกับไต้หวันไว้เล็กๆ (ก็ไม่ชัดเจนเท่าไหร่หรอก) โดยออกไปในทางการนำเสนอว่าญี่ปุ่นดีกว่า ในเรื่องถ้าไม่นับอาหารไต้หวัน ที่เหลือไต้หวันดูจะต้องปรับตามญี่ปุ่น ขนาดพ่อที่เป็นคนไต้หวันยังอยากเป็นคนญี่ปุ่นมากกว่าไต้หวันเลย ว่าไปความสัมพันธ์ระหว่างญี่ปุ่นกับไต้หวันนี่แอบคล้ายคลึงความสัมพันธ์ระหว่างไทยกับลาวแฮะ คือญี่ปุ่นยึดถือไต้หวันเป็นมิตรประเทศที่ไว้ใจได้สุดในภูมิภาคนี้ (ช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 ไต้หวันเป็นอาณาคมที่ญี่ปุ่นปฏิบัติด้วยค่อนข้างดี เมื่อเทียบกับเกาหลีหรือจีน ทำให้ไต้หวันไม่ค่อยรู้สึกบาดหมางทางประวัติศาสตร์กับญี่ปุ่นเท่า 2 ประเทศนั้นนัก) กระนั้นลึกๆ ญี่ปุ่นก็ยังมองว่าตัวเองเหนือกว่าอยู่ เหมือนที่เราบอกว่าเป็นบ้านพี่เมืองน้องกับลาว…แต่เราเป็นพี่นะ
โดยรวมแล้ว What’s for Dinner, Mom? เป็นจานที่ดูในเมนูแล้วน่าจะอร่อย แต่ทำนานจนอาจเบื่อที่จะรอ และเมื่อได้กินแล้ว ก็โอเคในระดับหนึ่ง แต่ไม่ถึงขั้นติดใจจนอยากมากินเป็นประจำ
